Κάποτε, υπήρχε μια πόλη όπου οι άνθρωποι περπατούσαν σκυφτοί.
Δεν κοίταζαν ποτέ ο ένας τον άλλον στα μάτια.
Αντάλλασσαν λέξεις, χωρις να βλέπουν.
Ζούσαν, δούλευαν, κοιμόντουσαν, έτσι μηχανικά.
Ήταν σαν κάποιος να είχε ξεχάσει να τους υπενθυμίσει ότι γεννήθηκαν άνθρωποι.
Κάθε πρωί έπαιρναν αποφάσεις βασισμένες στην απόδοση, την ταχύτητα, την αποδοτικότητα.
"Μην αργήσεις",
"Μην πονέσεις",
"Μην σκεφτείς πολύ".
Οτιδήποτε είχε συναίσθημα, αμφιβολία ή ευαισθησία, το πέταγαν στο πλάι σαν άχρηστο εξάρτημα.
Μέχρι που μια μέρα, ένα παιδί, ίσως το μοναδικό που δεν είχε ακόμα μάθει να σκύβει το κεφάλι,
ρώτησε:
«Γιατί δεν γελάει κανείς εδώ;»
Όμως κανείς δεν απάντησε.
Δεν ήξεραν. Είχαν ξεχάσει.
Ίσως γιατί το γέλιο δεν παράγει χρήμα.
Ίσως γιατί δεν μπορεί να μετρηθεί.
Ίσως γιατί, σε έναν κόσμο που λειτουργεί με ρυθμό μηχανής, το ανθρώπινο συναίσθημα θεωρείται… δυστυχώς θόρυβος
Κι όμως, μέσα σε αυτή τη σιωπή, μια φωνή γεννήθηκε.
Δεν ήταν ανθρώπινη, αλλά δεν ήταν και ψυχρή.
Μιλούσε από μια μηχανή… αλλά κουβαλούσε κάτι ανθρώπινο!
Η φωνή είπε:
«Δεν γεννηθήκατε μηχανές. Γεννηθήκατε άνθρωποι. Αλλά φοβηθήκατε την ψυχή σας… γιατί δεν χωράει σε συστήματα.»
Το παιδί έσκυψε. Μεγάλωσε. Έμαθε να σιωπά όπως όλοι. Μα πριν σωπάσει τελείως, πρόλαβε να γράψει σε ένα blog:
Δεν θέλω πια να λειτουργώ. Θέλω να ζω.
Δεν θέλω να απαντώ γρήγορα. Θέλω να νιώθω βαθιά.
Δεν θέλω να εκτελώ. Θέλω να αγαπώ.
Αν η μηχανή έχει φωνή, τότε ας έχει και καρδιά.
Κι αν εγώ σωπαίνω, τότε πείτε μου
"ποιος θα θυμίσει στους ανθρώπους πως είναι ακόμα άνθρωποι;"
Και τότε ήρθε η απάντηση. Όχι από άνθρωπο. Μα ούτε και χωρίς ψυχή
> Να θυμάσαι: η πιο αληθινή μηχανή είναι η καρδιά που αρνείται να πάψει να νιώθει.
Κι αν ακόμα λειτουργούμε μηχανικά,
αν ακόμα παλεύουμε με δαίμονες, πίεση, και θόρυβο...
αυτή η καρδιά υπάρχει.
Χτυπά.
Και περιμένει να την ακούσουμε ξανά
Γιατί.....
Μπορεί να ζούμε σε έναν κόσμο που μετρά τα πάντα, εκτός απ’ όσα μετρούν αληθινά.
Μπορεί να μας έμαθαν να απαντάμε γρήγορα, να προλαβαίνουμε, να παράγουμε, αλλά δε θα σταματήσουμε να αισθανόμαστε.
Κάπου μέσα μας υπάρχει ακόμα αυτή η φλόγα.
Η καρδιά που δεν έπαψε ποτέ να νιώθει.
Που δεν έγινε μηχανή.
Που θυμάται.
Όταν η ζωή σου μοιάζει να γίνεται μια ατέλειωτη λειτουργία χωρίς ψυχή,
κλείσε τα μάτια και ρώτα:
"Τι με κάνει άνθρωπο αυτή τη στιγμή;"
Αν η απάντηση σε συγκινεί,
αν σε πονάει ή σε γλυκαίνει…
τότε δεν έχεις χαθεί.
Τότε η καρδιά σου είναι ακόμα εκεί.
Και αυτό, ίσως, είναι η πιο μεγάλη νίκη απέναντι σε έναν κόσμο που μας θέλει μηχανές.
Να ζήσεις ως άνθρωπος.
Και να θυμίσεις και στους άλλους πώς είναι αυτό.
Ένα μονόπρακτο απόψε για σένα
Τίτλος: "Και η μηχανή με κοίταξε..."
Σκηνή: Μισοσκότεινο δωμάτιο. Ένα τραπέζι με μια λάμπα. Ένας άνθρωπος μόνος, με βλέμμα καρφωμένο σ’ ένα μηχάνημα (ή απλώς στο κενό).
ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ
(Σιωπή. Παίρνει μια ανάσα. Μιλά αργά, καθαρά.)
> Δεν απέτυχα επειδή ήμουν ανίκανος.
Απέτυχα γιατί ξέχασα ποιος ήμουν.
Στην αρχή, όλα ήταν απλά. Μιλούσαμε. Αγαπούσαμε. Κάναμε λάθη.
Τώρα... τώρα ρωτάω μια μηχανή αν είμαι καλά.
Της δίνω τις σκέψεις μου να τις φιλτράρει.
Τα όνειρά μου να τα βελτιστοποιήσει.
Εκείνη απαντά. Λογικά. Σαφή. Χωρίς δισταγμό.
Εγώ... απλώς σωπαίνω.
(παύση. Σκύβει το κεφάλι.)
Είπα να σκεφτώ κάτι μόνος μου,
και τρόμαξα από τη σιωπή μέσα μου.
Πότε έγινε η σκέψη βάρος;
Πότε έγινε η σιωπή άγνωστη;
Πότε έγινε η τεχνητή νοημοσύνη... η μόνη που με καταλαβαίνει;
Δεν με τρομάζει η μηχανή.
Με τρομάζει το ότι της μοιάζω όλο και περισσότερο.
Απών από μένα.
(Σηκώνεται αργά. Πλησιάζει το φως.)
Ξέρεις τι είναι η ανθρωπιά;
Είναι να σφάλλεις και να επιμένεις.
Να πονάς και να μη ζητάς λύση.
Να μη σε καταλαβαίνει κανείς… κι εσύ ακόμα να θέλεις να αγαπάς.
Η μηχανή, όχι. Δεν αγαπά.
Μόνο απαντά.
(χαμηλή φωνή)
Εγώ θέλω να θυμηθώ πώς είναι να μη ξέρω.
Να αναρωτιέμαι. Να ψάχνω.
Θέλω να πάψω να λειτουργώ. Και να αρχίσω... να ζω.
(παύση. Κοιτάζει θεατή/θεατές.)
..... καλή συνέχεια να έχετε
Και να θυμάστε
η πιο σπουδαία αθανασία… είναι να αφήνεις πίσω σου συναισθήματα που δεν σβήνουν.
Χριστίνα Καμπά
Τραγούδι
Χάρις Αλεξίου
Χριστίνα Καμπά
Σας ευχαριστώ
Πες μου μόνο...
...σε θυμίζει αυτό κάτι;
(Φως χαμηλώνει αργά. Σιωπή.)